Το Κέντρο Πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας Νομού Χαλκιδικής «ΠΝΟΗ» συστάθηκε το 1999 από τους τοπικούς φορείς της Χαλκιδικής και  τον Ε.Ο.Π.Α.Ε. (πρώην ΟΚΑΝΑ).  Είναι Αστική Εταιρεία μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα.

Από το 2004, και μετά από την υπογραφή πενταετούς προγραμματικής σύμβασης -η οποία ανανεώνεται- μεταξύ Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, και Υπουργείου Υγείας , το Κέντρο Πρόληψης -όπως και τα υπόλοιπα Κέντρα Πρόληψης πανελλαδικά- χρηματοδοτείται κατά 50% του προϋπολογισμού τους από το Υπουργείο Υγείας μέσω του Ε.Ο.Π.Α.Ε. (πρώην ΟΚΑΝΑ) και κατά 50% από το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω της Ε.Ε.ΤΑ.Α  (από τους ΚΑΠ). 

Από το 2014 η σύμβαση αυτή είναι επταετής (2014-2020). Η τρέχουσα επταετής σύμβαση έχει διάρκεια  έως το τέλος  του 2027.

Το Κέντρο Πρόληψης ‘’ΠΝΟΗ’’ παλαιότερα συγχρηματοδοτούνταν κατά 50% από τους τοπικούς φορείς και κατά 50% από τον Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών (νυν Ε.Ο.Π.Α.Ε.) .

Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.) έχει και διατηρεί τη διοικητική υποστήριξη ,την επιστημονική παρακολούθηση-εποπτεία, την αξιολόγηση καθώς και τον οικονομικό και διαχειριστικό έλεγχο των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας .

Στελεχώνεται από πτυχιούχους κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών και διοικητικό υπάλληλο.

Οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν σε εθελοντικά προσερχόμενους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, φύλου & εθνικότητας, με πλήρη σεβασμό στην προσωπικότητα και τα δικαιώματα του κάθε ανθρώπου.

Στο Κέντρο Πρόληψης εφαρμόζονται τα μέτρα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων  σύμφωνα με  τον νόμο και 3917/2011 την έκθεση συμμόρφωσης του ευρωπαϊκού κανονισμού (2016/679). Περιοχή ευθύνης αποτελεί όλος ο νομός Χαλκιδικής.

ΣΚΟΠΟΣ

Η Προαγωγή της Ψυχοκοινωνικής Υγείας μέσω της υλοποίησης  Προγραμμάτων  Πρωτογενούς /Καθολικής πρόληψης, τα οποία σχεδιάζονται βάσει των Ευρωπαϊκών Προδιαγραφών Ποιότητας στην Πρόληψη.
Πρωτογενή πρόληψη λέμε την εκπαίδευση και την ενημέρωση του υγιούς πληθυσμού, ώστε να μην δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες στη ζωή ενός ανθρώπου που θα τον οδηγήσουν σε οποιαδήποτε εξαρτητική συμπεριφορά.
Με βάση αυτή την φιλοσοφία , το Κέντρο οργανώνει προγράμματα για την οικογένεια, το σχολείο αλλά και την ευρύτερη κοινότητα.

Υπηρεσίες Δευτερογενούς πρόληψης
Υποδοχή  πάσης φύσεως αιτημάτων  βοήθειας (κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού) και παροχή υπηρεσιών  Συμβουλευτικής  ( δεν παρέχεται θεραπεία ) και παραπομπής ( αν κριθεί απαραίτητο) στις κατάλληλες δημόσιες ή δημοσίου χαρακτήρα  θεραπευτικές δομές, των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε ψυχοκοινωνικό πρόβλημα).

                                                                                                                        ΕΙΜΑΣΤΕ "ΔΙΠΛΑ ΣΑΣ" 27 ΧΡΟΝΙΑ!!

         ΜΑΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ;

Γιατί χρειάζεται ένας νέος, ενιαίος φορέας των Κέντρων Πρόληψης;

Του Τάσου Καραφουλίδη*

Είμαι ελεύθερος επαγγελματίας και από το 2007 μέχρι σήμερα στο Διοικητικό Συμβούλιο -αρχικά ως Αντιπρόεδρος και στη συνέχεια ως Πρόεδρος- του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «ΠΝΟΗ», που δραστηριοποιείται στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής.

Στην αρχή δεν ήξερα για τις εξαρτήσεις, τα αίτιά τους και την πρόληψη. Φανταζόμουν διάφορα και νόμιζα ότι κάτι ήξερα και εγώ, όμως αποδείχθηκαν άλλα λίγα και άλλα άσχετα. Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθώ να γνωρίσω τι σημαίνουν όλα αυτά που αφορούν μια υπηρεσία που χρειάζεται να διοικώ, πράγμα που τελικά δεν είναι αυτονόητο, όπως κατάλαβα στην πορεία. Ακόμα και το ότι μπορώ τώρα να λέω ότι «προσπαθώ», πιστεύω ότι είναι ένα προχώρημα που έχω κάνει στη ζωή μου, σε σχέση με το να λέω ότι «ξέρω». Και αυτό, νομίζω, σημαίνει ότι κάτι έχω αρχίσει να καταλαβαίνω για την πρόληψη, το σκεπτικό της, το πνεύμα της. Και το οφείλω στις εργαζόμενες του Κέντρου Πρόληψης, στην υπομονή τους να μου εξηγούν και να με ενημερώνουν όλα αυτά τα χρόνια, κυρίως όμως στη δουλειά τους στις τοπικές κοινωνίες της Χαλκιδικής και σε όσα παίρνω πίσω από τον κόσμο για τη δουλειά αυτή.

Είναι πολύς ο κόσμος αυτός. Γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές, νηπιαγωγοί, ιερείς, αστυνομικοί, αιρετοί, επαγγελματίες υγείας που έχουν παρακολουθήσει ομάδες του Κέντρου Πρόληψης. Είναι και οι επαγγελματίες άλλων κοινωνικών υπηρεσιών, που με καθοριστικό τον ρόλο των εργαζομένων της «ΠΝΟΗΣ» έχουν φτιάξει εδώ και χρόνια μία ομάδα δικτύωσης με σκοπό τη συνεργασία, την αλληλοβοήθεια, και τη σωστή παρέμβαση για πολλά ζητήματα και έχουν δώσει απαντήσεις σε κρίσιμες καταστάσεις. Είναι οι ομάδες αυτοδιαχείρισης, είναι οι μικτές ομάδες Διευθυντών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι -το πιο πρόσφατο- η θεματική εβδομάδα για τους μαθητές των Γυμνασίων του νομού μας, είναι οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα κι έρχονται στο Κέντρο Πρόληψης, το οποίο με απλά λόγια είναι «πρώτη πόρτα» που χτυπά ένας ολόκληρος νομός.

Καταλαβαίνω, πια, ότι όλη αυτή η προσφορά στις τοπικές κοινωνίες δεν είναι απλά δουλειά. Είναι δέσμευση, φροντίδα και αυτοθυσία. Δεν μπορεί καθένας να κάνει πρόληψη, όσα πτυχία και να έχει. Γιατί η προσφορά αυτή, δηλαδή η πρόληψη που απλώνεται σε όλους χωρίς εξαιρέσεις, ταιριάζει σε ανθρώπους που νοιάζονται και καταλαβαίνουν. Αλλά και επειδή η προσφορά γίνεται σε συνθήκες που κανένας δεν μπορεί να αντέξει, αν βάζει την ατομική του ηρεμία πάνω από το κοινό καλό.

Είμαι Πρόεδρος σε μια αστική εταιρεία, που επιχορηγείται με δημόσιους πόρους, δηλαδή από τα δύο Υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών (κατά 50% το καθένα). Στα 11 χρόνια που «περπατάω» -αλλά και πρωτύτερα από τα έγγραφα που είδα όταν ανέλαβα καθήκοντα- η χρηματοδότηση ήταν προβληματική. Υπήρξαν διαστήματα -και πριν κορυφωθεί η γενική οικονομική κρίση- που η κατάσταση ήταν τόσο δύσκολη που χρειάστηκε να αναβάλλουμε και ομάδες.

Στα 18 και πλέον χρόνια που λειτουργεί η αστική εταιρεία, υπογράφει συμβάσεις συνεργασίας με τον ΟΚΑΝΑ από τον οποίο ελέγχεται οικονομικά και επιστημονικά. Πριν λίγες μέρες ο ΟΚΑΝΑ μας προώθησε έγγραφο του Υπουργείου Υγείας -με το οποίο διαφωνώ- και μας ζητείται να στείλουμε από φέτος αναλυτικό προγραμματισμό για τις ομάδες που θα κάνουν στα σχολεία του χρόνου! Όπως μου εξήγησε το επιστημονικό προσωπικό, οι ομάδες δημιουργούνται εδώ και πολλά χρόνια από τα αιτήματα που εκφράζουν οι πολίτες και αν η δράση δεν ανταποκρίνεται σε πραγματικές ανάγκες, δεν έχει και αποτέλεσμα. Δηλαδή ζητούν από το επιστημονικό προσωπικό να κάνει κάτι που δεν είναι επιστημονικό.

Αλλά δεν είναι λίγα και τα προβλήματα που προέρχονται από τον τρόπο με τον οποίο η τοπική αυτοδιοίκηση συμμετέχει στο Κέντρο Πρόληψης μέχρι σήμερα. Και αν στο δικό μας Κέντρο Πρόληψης έχουμε καταφέρει να καταθέτουν τις εισφορές τους στην πλειοψηφία τους τα μέλη-εταίροι, δεν ισχύει το ίδιο σε πολλά Κέντρα Πρόληψης της χώρας, που είναι 75. Σε κάποια από αυτά, μάλιστα, οι Διοικήσεις όχι μόνο δεν προσπαθούν καν να καταλάβουν τι είναι η πρόληψη, αλλά παρεμβαίνουν στο επιστημονικό έργο, επιβάλλοντας στους εργαζόμενους να κάνουν πράγματα που δεν είναι επιστημονικά. Αντί να ευχαριστούν για τη μοναδική δυνατότητα που τους δίνεται, να μάθουν κάτι για τη ζωή στην κοινωνία και για τον εαυτό τους, όταν διορίζονται από τους φορείς τους εκπρόσωποι στις διοικήσεις των Κέντρων Πρόληψης, κάνουν ότι τα ξέρουν όλα και δυσκολεύουν κι άλλο το δύσκολο έργο της πρόληψης. Διάβασα με πολλή προσοχή τέτοια παραδείγματα τα οποία έχουν καταγράψει οι εργαζόμενοι στο ηλεκτρονικό βιβλίο «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης».

Αυτή η αντίληψη «ιδιοκτησίας» ενός Κέντρου Πρόληψης, από όπου και αν προέρχεται, είναι καταστροφική για τη δουλειά των εργαζομένων, για την προσφορά τους στους πολίτες των τοπικών κοινωνιών. Δυστυχώς, τη συναντώ ολοένα περισσότερο, όσο οι ίδιοι εργαζόμενοι την αποκαλύπτουν, σαν να προσπαθούν κάποιοι να τους τιμωρήσουν επειδή λένε την αλήθεια και αγωνίζονται να δοθεί τέλος σε όλη αυτή την κατάσταση.

Το μόνο που έχω να πω κλείνοντας, είναι ότι ποτέ δεν θεώρησα τον εαυτό μου ιδιοκτήτη» του Κέντρου Πρόληψης Χαλκιδικής. Η πρόληψη δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, είναι δικαίωμα των πολιτών που υπηρετούμε και υπόθεση όλων. Για αυτό το λόγο πρέπει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας να αλλάξει τελείως.

Πώς; Με τη μελέτη, αρχικά και συζήτηση στη συνέχεια, της πρότασης των εργαζομένων, που με πολύ τεκμηριωμένο τρόπο ζητούν τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, ενιαίου φορέα των Κέντρων Πρόληψης.

Είναι εφικτό αυτό σήμερα; Αν διαβάσουμε προσεκτικά την πρόταση των εργαζομένων ως έχει και όχι όπως αυτή διαστρεβλώνεται από τρίτους, τότε ναι είναι εφικτό – ειδικά σήμερα.

Καλό είναι όλα τα μέλη των Διοικήσεων Κέντρων Πρόληψης να μελετήσουμε την πρόταση των εργαζομένων, που την ψήφισαν στις Γενικές Συνελεύσεις τους. Εκεί θα δούμε ότι δεν «πετιέται έξω» η τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά περιλαμβάνεται με νέους όρους, με δημοκρατία και με διαφάνεια. Και όπως γνωρίζουμε όλοι, μια Γενική Συνέλευση αποτελεί το ανώτατο δημοκρατικό όργανο, γι’ αυτό και βάσει των καταστατικών των Κέντρων Πρόληψης ορίζεται από αυτήν να εκλέγονται τα μέλη των Διοικητικών τους Συμβουλίων.

Οι εργαζόμενοι, με όλη τη διαδικασία που ακολούθησαν και την πρότασής τους για αυτόνομο ενιαίο φορέα των Κέντρων Πρόληψης μας διδάσκουν δημοκρατία, διαφάνεια και εργατικότητα. Ή είμαστε μαζί τους και στηρίζουμε την πρότασή τους, για να αλλάξουν τα πράγματα και να μπορούν να προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες μας ή είμαστε απέναντί τους.

Έχω πάρει την απόφασή μου και την εκθέτω εδώ ανοιχτά. Καλώ και τους υπόλοιπους Διοικούντες των Κέντρων Πρόληψης να κάνουν το ίδιο.

Καλή δύναμη στους εργαζομένους, στον δίκαιο αγώνα τους. Όσο παραμένει τέτοιος, ως εκπρόσωπος της αυτοδιοίκησης στο Κέντρο Πρόληψης Χαλκιδικής, θα είμαι μαζί τους.

*Ο Τάσος Καραφουλίδης διετέλεσε Αντιπρόεδρος &  Πρόεδρος  ( 2007-2021)  του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «ΠΝΟΗ» της Π.Ε. Χαλκιδικής, ως εκπρόσωπος του Δήμου Πολυγύρου με την ιδιότητα του Δημοτικού Συμβούλου.